İBRANAMENİN HUKUKİ GEÇERLİLİĞİ

İbra, alacak ve borcu doğrudan doğruya kesin olarak ortadan kaldıran ve böylece borcu sona erdiren bir sebeptir. İşçi ile işveren arasındaki iş ilişkisinin sona ermesi hallerinde genellikle işçiye “ibraname” başlıklı bir belge imzalatılmaktadır. İşbu belge usulüne uygun olarak düzenlendiğinde işçinin işvereninden ibranamede belirtilen miktarlar haricinde veya ibranamede bir miktar belirtilmemişse herhangi bir alacak talebinde bulunmasını engellemektedir. 

Usulüne uygun bir ibranamenin varlığını kabul edebilmek için bir takım şartlar aranmaktadır. Şöyle ki;

1-İşçinin alacağına ilişkin ibranamenin yazılı olması gerekmektedir. İbranamenin genel ve soyut ibareler içermemesine dikkat edilmesi gerekmektedir. Ayrıca matbu olarak hazırlanan ve boşlukların işçi tarafından doldurulduğu ibranameler yerine tümüyle işçi tarafından yazılıp imzalanacak bir ibraname tercih edilmelidir. 

2-İbra tarihi ile iş sözleşmesinin sona erme tarihi arasında en az 1 aylık sürenin geçmiş olması gerekmektedir.
Uygulamada çoğunlukla bu maddeye uyulmamakta, ibraname fesih bildirimi ile birlikte işçiye imzalatılmaktadır. Bu durum ise ibranamenin hukuki olarak geçersiz sayılmasına neden olmaktadır.

3-İbra konusu alacağın türü ve miktarının açıkça belirtilmesi gerekmektedir. 

4-Ödemenin banka aracılığıyla yapılması gerekmektedir.

Ödemelerin banka aracılığıyla yapılması ispat açısından doğabilecek sorunların ortadan kaldırılmasını sağlamaktadır.

5-İş ilişkisi devam ederken imzalanan ibranameler geçersiz sayılmaktadır.

6-İbranamenin tarih içermemesi ibranameyi geçersiz kılmaktadır. 
Bu nedenle ibranamenin düzenlendiği ve işçi tarafından imzalandığı tarihin açıkça belirtilmesi gerekmektedir.

7-İrade fesadı hallerinden birinin bulunması halinde de ibraname geçersiz sayılmaktadır.

8-İşçinin yasal haklarını saklı tuttuğuna dair ihtirazi kayıt öne sürmesi halinde ise işçinin ibra iradesinin bulunmadığı kabul edilmektedir.
Ayrıca ibranameye ilişkin bir diğer husus ise işçinin gerçek alacak tutarını içermeyen ibranamelerin işçi tarafından imzalanması ve ödemenin banka aracılığıyla yapılması halinde içerdiği miktar tutarında makbuz hükmünde olduğu hususudur. Bu durumda işçinin tüm alacakları açısından işvereni ibra etmediği, sadece ibranamede belirtilen miktarı aldığının kabulü gerekmektedir. 

Yukarıdaki kısa açıklamalar aydınlatma amacı taşımakta olup, somut hukuki durumlara çözüm teşkil etmemektedir. Karşılaşacağınız hukuki sorunlar için bir avukata danışmanızı tavsiye ederiz.

Kılıç Hukuk Bürosu